Etiket: Arthur Schopenhauer

Akıllı insan her şeyden evvel ıstıraptan ve tacizden azâde olmak için çabalayacak, sessizliği ve boş vakti, dolayısıyla mümkün olan en az sayıda beklenmedik ve tehlikeli karşılaşma ile birlikte sakin, mütevazı bir hayatı arayacaktır; ve böylelikle sözüm ona hemcinsleriyle çok az bir ortak tecrübeyi paylaştıktan sonra, münzeviyane bir hayatı tercih edecektir, hatta eğer büyük bir ruha sahipse büsbütün yalnızlığı seçecektir.

Hayatta nasılsa edebiyatta da öyle: Her nereye dönseniz derhal kendinizi düzelmez, yola gelmez bir insan güruhuyla karşı karşıya buluyorsunuz, her tarafı her bir köşeyi doldurmuşlar, tıpkı yaz sinekleri gibi sürü halinde her yere doluşup her şeyi kirletiyorlar. Bir yığın berbat kitap, gıdasını buğday başaklarından alan ve sonunda onu boğup kurutan edebiyatın istilacı yabani otları da öyle. İnsanların zamanını, parasını, dikkatini -ki bunların meşru hak sahibi iyi kitaplar ve onların soylu hedefleridir- gasp etmektedirler.

Dolayısıyla okumak söz konusu olduğunda nerede duracağını bilmek çok önemli bir şeydir. Geri durulacak yeri kestirmedeki maharetin esası, zaman zaman neredeyse salgın halinde yaygın olarak okunan herhangi bir kitabı, sırf bu yüzden okumaktan ısrarla uzak durmaktır denebilir, sözgelimi sebepsiz gürültü şamata koparan, hatta yayın hayatına çıktıklarının ilk ve son yılında birkaç baskıya ulaşabilen, sonra da unutulup giden siyasi veya dini risaleler, romanlar, şiirler ve benzeri böyledir.
Schopenhauer

Zerrelerden kürelere hiçbir zaman bilmediğimiz kadar çok şey biliyoruz. Ne var ki hakkında kırık dökük bilgi sahibi olunan bunca şey ancak cehaleti dağıtmaya yetiyor, hamakat baki kalıyor. Basiretsizlik neredeyse insanın bütün işlerine damgasını vuruyor ve yaşlı dünya bu basiretsizliğin eserleriyle her gün biraz daha yaralanıyor.

Beri yanda eski dünyanın "hür bir kimsenin uğruna gönüllü köleliğe katlanabileceği tek şey" dediği bilgelik var. Bilimcilik, dünyanın yalnızca bilimin sağladığı doğrularla anlaşılabileceği düşüncesi bir yeni dünya hastalığından başka bir şey olmayabilir. Eski dünyanın bilgeliğinin büyük katkısı tüm insani tecrübe biçimlerine dayanan beşeri değerleri yeniden ortaya çıkararak bizi bu büyük tehlikeden kurtarmak olabilir.

Bayağı bilim çoğu kez çizdiği sınırlarla ve kazandığı zihni alışkanlıklarla hakiki bilginin elde edilmesini zorlaştırmakta, hatta imkânsız hale getirmektedir. Yeni bir adalet ve doğruluk anlayışı ile insan için neyin en dolu, neyin en sağlıklı hayatı sağlayacağı konusunda derin bir anlayışa ihtiyacımız var. İndirgeyici bilimin başımıza sardığı ve ne pahasına olursa olsun uzak durmamız gereken tehlikelerin artık ciddi bir şekilde farkına varmamız gerekiyor.