William James – Faydacılık

James'e göre insanın temel amacı kendini korumaktır. ‹nsan davranışlarının hepsi kendi çıkarını korumaya yöneliktir. Bu anlayışın insanın doğasında var olduğunu savunur. Bu inanışın gereği James, “Ne ki yararlıdır o doğrudur, ne ki doğrudur o yararlıdır.” Sözüyle doğru olanın yararlı olduğunu savunmuştur.

James, geleneksel felsefecilerin dogmalarla, kuramlarla uğraştıklarını, ilk nedenlere kafa yorduklarını fakat ormandaki tek tek ağaçları göremediklerini, pratik sonuçları göz ardı ettiklerini savunur. Bilim, felsefe ve teolojide hiçbir tanım ya da formül kesin değildir. Çünkü bunlar dogmatik teorilerdir. Pragmatizm ise hiçbir dogması olmayan yalnızca insanın eylemlerini ölçü alan bir öğretidir. Eğer bir kuram ya da formül bir problemi çözemiyorsa o kuramdan vazgeçilmelidir. James'e göre, bir kuramın doğruluğu söz konusu kuramın işe yararlığı ile belirlenir.