eKitap Arşivi – Ücretsiz PDF E-Kitap İndir
Yalnızca PDF e-kitapların paylaşıldığı Ücretsiz bir ekitap arşividir.
Balkanlar, Ortadoğu, Kafkasya: Soğuk Savaş Sonrası ABD Politikaları
Rusların Gözüyle Ortadoğu
Dünya'nın kalbi Ortadoğu, tarihin başlangıcından itibaren çatışmaların merkezi oldu. Bugünkü toplumsal ve siyasal çalkantılara baktığımızda süregelen durumun değişmediğine hatta şiddetin artarak devam ettiğine şahit oluyoruz. Özellikle İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş dönemiyle birlikte Ortadoğu krizi çok farklı nedenlerden dolayı küresel bir boyut kazandı. Dönemin iki süper gücü ABD ve SSCB sömürge sonrası sancılı bir oluşum sürecinden geçen Ortadoğu coğrafyasındaki ihtilafların doğrudan ya da dolaylı taraftarları oldular. Bu iki süper gücün süreç içerisinde oynadıkları rolü arka planıyla birlikte aydınlatmadan mevcut durumu anlamamız mümkün değildir. Sayısız savaş, iç çatışma, rejim değişikliği, barış çabaları, diplomatik girişimler, terör eylemleri ve ideolojik kavgalar gerçekleşirken bu İki güç bu gelişmelerden habersiz değildi. Hayatını Ortadoğu meselesine adamış, sayısız makaleler yazmış, son elli yılın en ünlü simalarıyla defalarca görüşmelerde bulunmuş, diplomatik görevler üstlenmiş Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı ve Başbakanlığı görevlerinde bulunmuş bir Ortadoğu uzmanı olan Yevgeni Primakov bu coğrafyanın tarihine ve bugününe ışık tutuyor. Primakov'un bu çalışmasında Arap-İsrail ihtilafından Kürt oluşumuna, Cemal Abdülnasır'dan Yaser Arafat'a, petrol politikalarından Irak Savaşı'na, Ortadoğu'da ön plana çıkan birçok şahıs ve olay hakkında hiçbir yerde rastlamadığınız kulis bilgilerine Rusların bakış açısından ulaşacaksınız.
Yollar Ayrılırken: Ortadoğunun Geri Kalma Sürecinde İslam Hukuku
Bu kitapta İslami kurumlar ve Ortadoğu ekonomileri konusunda dünyanın önde gelen bir uzmanı, Sanayi Devrimi'nden beri tartışılan bu sorulara yeni yanıtlar sunuyor. 1000 yılında Ortadoğu ekonomisi Avrupa ekonomisinden daha az gelişkin değildi; ama 1800 yılına varıldığında gerek yaşam standartları, gerek teknoloji, gerekse ekonomik etkinlik bakımından çarpıcı düzeyde geriye düşmüş durumdaydı. Batı dünyası çağ atlarken, Ortadoğu ekonomisi modernleşme sürecinin emekleme dönemindeydi. Ortadoğu'yla Batı'nın ekonomik gelişim yolları neden ayrıldı? Ortadoğu niçin 21. yüzyılda bile azgelişmiş bölge konumunda? Timur Kuran, Ortadoğu'da ekonomik gelişimin tıkanmasını ne bölgenin coğrafi konumuna ne de emperyalizme bağlıyor; dinle ilintili tutumların da bu süreçte kritik bir rol oynamadığını göstererek İslam'la kapitalizm arasında derin bir bağdaşmazlık olmadığını vurguluyor. Azgelişmişliğin kaynağı, modern ekonomik yaşam açısından kritik kimi alanlarda Ortaçağ şartlarına uyarlanmış Islam hukununun değişen şartlara ayak uyduramamasıydı. Ortaçağ'da yüksek bir refah düzeyi sağlayan İslam kurumları, modern ekonomik yaşamın özel sermaye birikimi, kalıcı şirket, seri üretim ve gayrişahsi ticaret gibi özelliklerinin ortaya çıkışını yavaşlatarak, hatta kimi bağlamlarda önünü tıkayarak, gelişimi engellemeye başladı. 19. yüzyıldan itibaren Ortadoğu ülkeleri modern ekonominin kilit kurumlarını ithal ettiyse de bölge ekonomisi açılan uçurumu henüz kapatabilmiş değil. Üstelik kestirme bir çözüm yok. Ortadoğu'nun eski kurumlarından miras kalan ve günümüzde bölgenin ayırıcı özellikleri olan düşük güven duygusu, yaygın yolsuzluk ve zayıf sivil toplum gibi engellerin aşılması kuşaklar sürecektir. Yollar Ayrılırken İslam dünyasındaki sekülerlik yanlılarının bile ele almakta duraksadığı bir konuda açık sözlü ve dürüst bir tartışmanın önünü açıyor.
İsrail Siyasetini Anlama Kılavuzu
İsrail, tarihinden siyasi yapısına, dini yapısından bölgesel sorunlardaki merkezi rolüne kadar birçok konu sebebiyle büyük sıklıkla Türkiye’de gündeme gelen bir ülkedir. Kuruluşundan bugüne kadar geçen süre zarfında hem içerde hem de dışarda attığı birçok adım yoğun bir şekilde tartışılmış, izlediği yayılmacı politika, on yıllardır devam ettirdiği işgal, komşularıyla hiçbir zaman kuramadığı komşuluk ilişkileri ve işgal altında tuttuğu Filistinlilere karşı muamelesi sadece Türkiye’de değil dünya genelinde de yakından takip edilmiştir. Bu yakın ilgiye rağmen Türkiye’de İsrail’e ilişkin derinlikli çalışmaların eksikliği de gözden kaçmamaktadır. Bu eksikliğin en büyük sebeplerinden birisi, İsrail’e ilişkin meselelerin yoğun gündemin aceleciliğine kurban edilmesidir. İsrail aldığı tartışmalı kararlar ve askeri operasyonlarla haber konusu olurken bu kararların ve saldırıların siyasi, dini ve sosyal arka planları çoğunlukla es geçilmekte ve İsrail bir sonraki tartışmalı kararına veya saldırısına kadar rafa kaldırılmaktadır. Bu durum “anormal” bir devlet olarak İsrail’i, heterojen bir toplum olarak İsraillileri ve tüm saçaklanmalarıyla İsrail’in dini yapısını hakkıyla analiz etmemizi zorlaştırmaktadır. İsrail anormal bir devlettir. Çünkü doğal yollardan kurulmamış ve kurulduğundan beri bölgenin doğal bir parçası olmak yolunda atması gereken adımları atmamıştır. İsrail’i analiz ederken yapılan en büyük yanlışlardan birisi, İsrail’i Ortadoğu ülkeleriyle aynı metodolojiyle ve ölçütlerle anlama çabasıdır. İsrail kuruluşundan beri fiziken Ortadoğu’nun kalbinde olsa da zihnen bölge dışında yer almış, bu sebepten Ortadoğulu olmakla olmamak arasında ideolojik ve siyasi gelgitler yaşamış bir ülkedir. Vatandaşlarının önemli bir kısmı İsrail’de doğmamış, on yıllardır aliya (İsrail’e göç) merkezli demografik stratejiler izlemiş, konuşulan dillerden ve kullanılan aksanlardan, dini yaşayış ve anlayış şekillerine ve hatta fiziki görünüşlere kadar birçok önemli farklılıkları içerisinde barındıran bir ülke olan İsrail, diğer Ortadoğu ülkelerinin hepsinden farklı dinamiklere sahiptir. Bu sebepten mezkûr dinamikler iyi analiz edilmeden İsrail üzerine yapılacak çalışmalar eksik kalacak ve büyük resmi göstermekten uzak olacaktır.