Michel Foucault – Güvenlik, Toprak, Nüfus

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Michel Foucault'nun 1970-1984 arasında Collège de France'ta verdiği ve düşünürün birçok farklı dönemde ceza kurumları, psikiyatri, liberalizm veya öznenin kuruluşu gibi konuları ve bunlara ilişkin tahlillerini içeren derslerini yayınlıyor. Foucault'nun derslerdeki ses kayıtlarından hareketle düzenlenen bu kitapların yayınına Fransa'da 2004'te başlandı. Bu kitaplar, yazarın diğer eserlerinde ve değişik söyleşilerinde yer almayan yorumlarını da içeriyor. Michel Foucault, delilik, cinsellik, suç gibi konuları işlediği kitaplarında, genellikle doğal ve tarihdışı bir kategori olarak ele alınan "insan"ın, aksine, tarihsel olarak inşa edilmiş olduğunu göstermeyi amaçlıyordu. 1970'li yılların ilk yarısındaki derslerini adlî, cezai pratiklere ve kapatılma sorununa ayıran Foucault, 1978 senesindeki bu derste disiplini değil yönetimi, kapatılmayı değil dolaşımı, hapishaneyi değil insanları özgürlükle yönetme tekniği olarak liberalizmi ele alıyor. Modern devletin tarihini yönetim sanatlarının bir parçası olarak okurken, bu sanatların soybilimini de Doğu'daki çoban-kral figürüne bağlayan Foucault, bu derste daha önce başvurduğu yöntem ve analizleri köklü bir biçimde dönüştürerek, dünya çapında büyük ilgi uyandıran "yönetimsellik" ve "pastoral iktidar" gibi kavramları geliştiriyor. Öte yandan, modern politikanın "devlet aklı" gibi temel meselelerinin, polis gibi başat kurumlarının ortaya çıkışının incelendiği Güvenlik, Toprak, Nüfus dersi, parlak bir siyasi tarih denemesinin çok ötesinde bir etkiye sahip. Foucault'nun nüfusun şehircilik politikaları üzerinden yönetilmesi ya da pastoral iktidar karşısındaki "tutum ayaklanmaları" konusundaki analizleri, bu düşüncenin bugün bizler için hâlâ ne denli canlı ve önemli olabileceğini ortaya koyuyor.