Georges Bataille – Annem

"Kötülüğün metafizikçisi" olarak bilinen romancı, denemeci, felsefeci Georges Bataille'ın her biri bir başyapıt olan iki romanı ile üç öyküsünü bir arada sunuyoruz. Bataille'ın erotizmi yücelttiği; şiddet, iktidar ve ölümü dehşet verici bir bütünlük içinde sunduğu; cinsellikle ruhaniliği harmanladığı beş büyük yapıt: Madam Edwarda, Göğün Mavisi, Annem, Ölü Adam ve Gözün Öyküsü.
M. Foucault , P. Sollers ve J. Derrida'yı derinden etkilyen yapıtları Foucault tarafından "yüzyılın en önemli yapıtları arasında" sayılan Bataille, bu roman ve öykülerinde düşünce alemini aşıp kendinden geçme arzusuyla, fanilikle sınırlı olmayan yüce bir hayatı gözler önüne serme hedefinin peşine düşüyor. Bataille'ı cinsellik, ölüm ve müstehcenliğin gizilgücü ilgilendiriyor. O, geleneksel edebiyatı reddetmiş; entelektüel, sanatsal ve dinsel etkinliğin nihai hedefinin, mantıklı bireyin şiddet dolu, aşkın bir paylaşım eyleminde yok edilmesi olduğuna kanaat getirmiştir. Karakterlerinin libertaryen yaşam tarzları, cinselliklerini açıkça yaşamaları, yoğun deneyimler aracılığıyla aşkınlık arayışından başka bir şey değildir. Pornografi onun gözünde, kendi sürrealist dneyleri için bir araçtır.

Burjuva ahlâkına karşı erotizmi, mantıklıya karşı mantıksızı, kapitalizmin sınırlamalarına karşı aşırılığı, konformizme karşı itaatsizliği savunan Bataille'ın yapıtları okuru cesaret isteyen bir okuma serüvenine davet ediyor.

20. Yüzyılın bu yüzyıla aktığı en önemli isimlerden Bataille'ın cinselliğe getirdiği büyük açılımın boyutları henüz aşılabilmiş değil; hatta, kimi düşünürlere göre yeterince anlaşılmış da değil. Aslına bakılırsa Bataille, bu yapıtlarında cinselliği değil, erotizmi ele alıyor. Kuramsal sayılacak çalışmalarında iki kavram arasındaki farkı belirtmişti: Erotizm, zihinsel bir şeydi ve bu yanıyla cinsellikten ayrılıyordu. Ama Bataille'ın üstünde durduğu temel sorunsal arzuydu. Daima iğrenç olanla Hegelci diyalektik içinde bir arada duran arzu. Kaldı ki, Bataille'de her kavram karşıtıyla birlikteydi: Yaşam ölümle, özgürlük yasakla, uygarlık ilkellikle iç içeydi ve erotizm tüm bunların kesişim noktasıydı. Bugün bütün bu olgular, beden politikaları ve o da iktidar bağlamında tartışılıyorsa hepsinin altında Bataille'ın yapıtlarının bulunduğunu söylemek ne yanlış ne de fazla...
Hasan Bülent Kahraman