eKitap Arşivi – Ücretsiz PDF E-Kitap İndir
Yalnızca PDF e-kitapların paylaşıldığı Ücretsiz bir ekitap arşividir.
Dünya Görüşüm
"Bertrand Russell, kendisine yöneltilen birbirinden ilginç sorulara verdiği verdiği yanıtlar şeklinde oluşan bu eserinde, felsefenin ne olduğundan başlayarak din, savaş ve barış, komünizm ve kapitalizm, ahlak, iktidar, mutluluk, milliyetçilik (ulusçuluk), bağnazlık ve hoşgörü, atom bombası ve insanın geleceği gibi konular üzerindeki derin görüşleri ile düşüncelerini dile getiriyor."
Ahlakın ve Dinin İki Kaynağı
XX. yüzyılın başında Bergson’un yaratıcı atılım (élan vital) kavramı, umudunu yitirmiş Avrupa entelektüelinin ruhuna yepyeni bir soluk üflemişti. Artık, düşünce ve sanat çevrelerinin sohbetlerinde sözler “hayat hamlesi” kavramı ile başlıyor ve onunla bitiyordu. Geniş bir sahada Bergsoncu felsefenin yorumları ve açıklamaları hâkimdi. Çoğu kimse felsefede yeni bir gün doğduğu, başka birçok etkinliğin de böylece aydınlığa kavuştuğu inancındaydı. William James, Bergson’un yapıtlarının tutkulu bir okuyucusuydu. Marcel Proust’tan Bernard Shaw’a birçok edebî yapıtta, George Sorel’in siyasal görüşlerinde, Claude Monet’nin izlenimci resimlerinde, Claude Debussy’nin müziğinde ve tinsel değerlere dayanak arayan din adamlarında Bergson’un derin etkisi görülmüştür. Öyle ki, Cumhuriyet’in ilk yıllarında var olma hamlesi içerisindeki Türk düşünce yaşamının Bergsonculuğa yönelmesi bu yüzden manidardır.
Bergson felsefesinde yeşeren şey madde, cansız varlık değildir; gerçeklik süredir ve bunu yalnızca sezgi kavrayabilir. Zaman bir birikimdir. Gelecek hiçbir ânında geçmişin aynısı olamaz, zira her adımda yeni bir tecrübe açığa serilir. Bergson, bilinçli bir varlık için var olmanın değişmek olduğunu kabul eder, zira değişmek olgunlaşmak demektir; olgunlaşmak ise, sonsuzca kendi kendini yaratmak demektir. Bu, yalnızca bilinçli insan varlığı için değil, fakat bütün gerçeklik için böyledir. Bergson gelişmeyi, ancak süre olarak anladığımız takdirde her şeyi berraklığa kavuşturabileceğimizi söyler.
Bergson’un Ahlâkın ve Dinin İki Kaynağı’nda temel yaklaşımı durağan ile devingen arasında kurduğu temel karşıtlıktır. Bu karşıtlıklardan birinin kökleri zihindedir ve bilime, onun durağan, mekanik ülkülerine ulaşır, diğeri sezgiye dayalıdır, varlığını felsefecilerin, sanatçıların ve büyük mistiklerin yaratıcı atılımında (élan vital) bulur.
Ahlâk Denen Bilmece (Beş Konuşma)
Çevirenin Önsözü, 5
Birinci Konuşma
Ahlâk Sorunlarını Görmek ve Göstermek, 9
İkinci Konuşma
Ahlâkı Yokumsayanlar - Nietzsche, Mandeville, 23
Üçüncü Konuşma
Stirner, Göreciler, Kuşkucular, Bilimciler, 39
Dördüncü Konuşma
Buyruklar ve Yasaklar Dolayındaki Tartışmalar, 55
Beşinci Konuşma
Yararcılık, Birlikte-Yaşama, Ahlâkta Yaratıcılık, 73
Çağdaş Felsefe Kitapçılık Yayınları
Yazar önsözde yüzyılın en göze çarpan olgusunun baş döndürücü bir teknik gelişmenin yanı sıra insani bilimlerdeki gelişmeler olduğunu, insan bilimlerinin zaferinin yasa, olasılık vb fikirleri bütünüyle değiştirdiğini söylüyor. Felsefi düşünce alanında en büyük buluşların fenomenoloji ile varoluşçuluk olduğunu, Marx felsefesinin çağdaş temsilcilerinin dogmacılığının tartışmayı olanaksız kıldığını ama öte yandan Marx'ın büyük fikrinin "felsefenin doğruluk kazanabilmesi için deneysel gerçeklik içinde gerçekleşmesi gerektiği" fikri olduğu ve tam da bu noktada varoluşçu temalarla Marx düşüncesinin iç içe geçtiğini ileri süren yazar bu nedenle kitapta sadece fenomenoloji ve varoluşçuluğu ele alacağını söylemektedir.
Yazara göre fenomenoloji yöntemi çağdaş insanın köklü bir isteğine - klasik idealizm ve deneycilik ile canlı varlığı yakalanamayan dünyaya zengin anlamlar kazandırma isteğine- karşılık vermektedir. Varoluşçuluğun başarısı ise daha karışık kaynaklara sahiptir. Duygusal ve dinsel titreşimleri varoluşçuluğu çoğu kez edebiyatın ya da din bilimin sınırına getirmiştir. Bu felsefede akla karşı çıkan öge çoğu kez ağır basmış, akıl karşısındaki başkaldırı zihinden çok yüreğe yakın terimlerle dile getirilmiştir. Felsefe ile sanat arasındaki kaynaşma hiçbir zaman böylesine büyük olmamıştır.
İÇİNDEKİLER