Beydeba – Kelile ve Dimne

Kelîle ve Dimne, çevirisi aslından daha meşhur olan bir dünya klasiğidir. Aslı Sanskritçe Pançatantra (Dört Öğüt ) adlı kitaba dayanan bu eser ünlü müslüman düşünür ve mütercim İbnü'l-Mukaffa tarafından Pehlevi versiyonundan Arapça'ya çevrilmişti. Hint hükümdarı Debşelîm tarafından bilge Beydebâ'ya (Bidpai) yazdırılan bu kitap aslında bir ahlak ve siyaset kitabıdır. Kitabın adı eserdeki Kelile ve Dimne adlı iki çakaldan gelmektedir. İran kisrası Hüsrev I. Enuşirvan zamanında bilge Berzûyeh tarafından İran kültür havzasına kazandırılan bu eser, daha sonra İbnü'l-Mukaffa'ın ellerinde bir İslam klasiğine dönüşecektir. Mütercimimiz çevirisine yazdığı girişte eserin felsefî bir derinliğe sahip olduğunu ve özünün ancak felsefî analiz yeteneğine sahip kişilerce anlaşılabileceğini ileri sürmektedir. Bunun yanı sıra eserin sıradan insanlarca anlaşılmasını sağlamak amacıyla hayvan masalları (fabl) tarzında yazılmış olduğunu belirten İbnü'l-Mukaffa Kelîle ve Dimne'nin popülaritesinin nedenini de böylece ortaya koymaktadır.